ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

      คำว่า พราหมณ์ หมายถึง คนประเภทหนึ่งซึ่งมีความรู้ทางวิทยาการเกี่ยวกับหลักดำเนินชีวิตตามแนวทางศาสนาหรือแนวพิธีกรรมต่าง ๆ ทำหน้าที่เป็นครูบาอาจารย์และพิธีกรรมต่าง ๆ ตลอดจนดูฤกษ์ดูยามในพิธีหลวงและพิธีราษฎร์  ชาวอินเดียที่เป็นพราหมณ์เข้ามาในประเทศไทยก่อนสมัยสุโขทัยโดยผ่านมาทางเขมรทางลุ่มน้ำเจ้าพระยาและทางใต้ ศาสนาพราหมณ์ คือ ศาสนาฮินดู ดั้งเดิม ชาวอินเดียได้เข้ามาพร้อมกับศาสนาฮินดูโดยเฉพาะในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์นี้  

      คัมภีร์ดั้งเดิมของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู คือ คัมภีร์พระเวท แปลว่า ความรู้มาจากพระเจ้า พระผู้ประเสริฐ คือ พรหม คัมภีร์พระเวทจึงเป็นคำสอนของพระเจ้ามีเทพเจ้าทั้งหลายเป็นที่เคารพนับถือ เช่น พระอัคนีเทพ พระอินทรเทพ พระอัศวินเทพ สาวิตรีเทพ สุริยเทพ วรุณเทพ อุสาเทพ โสมเทพ วิษณุเทพ เป็นต้น ชาวฮินดูเลือกบูชาเทพองค์หนึ่งองค์ใดที่ตนเองเคารพนับถือเป็นพิเศษ  ในประเทศไทยมีเทวสถานโบสถ์พราหมณ์หลายแห่ง เช่น โบสถ์พระอิศวร โบสถ์พระพิฆเนศ โบสถ์พระนารายณ์ โบสถ์เทพมณเฑียร โบสถ์พระแม่อุมาเทวี วัดวิษณุ เป็นต้น ทั้งหมดตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร หลายแห่งก่อตั้งมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ 

      พราหมณ์มีบทบาทสำคัญในพิธีกรรมทั้งของหลวงและของราษฎร์ในพระราชพิธีสำคัญ เช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา เป็นต้น นอกนั้นมีพิธีซึ่งราษฎร์ทั่วไปก็กระทำโดยมีพราหมณ์เป็นผู้ประกอบพิธีให้โดยเฉพาะพิธีที่เกี่ยวกับขวัญ เช่น พิธีทำขวัญเดือนโกนผมไฟ พิธีโกนจุก พิธีสมรส พิธีศพ พิธีตั้งศาลพระภูมิ เป็นต้น  พิธีกรรมของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูเอง มีอยู่ประจำเกือบทุกเดือน นอกนั้นก็มีการประกอบศาสนกิจเป็นประจำทุกวันด้วยการสวดมนต์การบูชาพระเจ้าโดยการร้องเพลงสดุดีพระองค์ ชาวฮินดูถือว่า ดนตรี การขับร้อง และการเต้นรำ เป็นสิ่งที่พระเจ้าทรงโปรดปรานเป็นพิเศษ  ชาวฮินดูซึ่งเข้ามาในประเทศไทยระยะร้อยปีเศษมานี้ส่วนใหญ่เป็นพ่อค้าจึงทำมาค้าขายในสังคมเหมือนพ่อค้าทั่วไปเป็นหลัก